B - Tarihsel Yer Adları Dizini

   B - Tarihsel Yer Adları Dizini

Balat, 

Haliç kıyılarında konumlanmaktadır. İstanbul’daki geleneksel bir Yahudi mahallesi olarak Yahudi Hastanesi ile Ahrida ve Yanbol sinagoglarına ev sahipliği yapmaktadır. Halen az sayıda Yahudi sakini vardır ama Balat dar, parke sokakları ve aile işletmeleri ile eski moda bir bölge olarak kalmıştır. 

Bebek semtinin tam adı “Boğazın Gözbebeği”dir. Boğaz’ın Avrupa yakasındaki Arnavutköy'ün yukarısında konumlanan Bebek, bir kıyı köyü olarak kurulmuş ve Osmanlı İstanbul’unda popüler bir yerleşim bölgesi olarak genişlemiştir. 

Beşiktaş, 

Boğaz’ın Avrupa yakasında bulunan bu semtin adını, Beytüllahim’deki bir Bizans kilisesinde bulunan İsa’nın yadigârı taş beşikten aldığı düşünülmektedir. II. Mehmet’in koleksiyonuna geçen de muhtemelen aynı emanettir. Beşiktaş çeşitli noktalardan gelip giden otobüsleri, taksi durağı ve Boğaz’dan geçerek Asya yakasında Üsküdar’a giden motor durağı ile bir ulaşım merkezidir. Zira bu yerleşim daha çok 1903’te kurulan Beşiktaş Jimnastik Kulübü ile bilinmektedir. Futbol kulübünün taraftarları arasında romancı Orhan Pamuk da vardır. 

Beyazıt, adını Sultan II. Bayezid’den alan eski İstanbul’daki bir bölgedir. Bölgenin merkezi, bazı kalıntıları Sultanahmet Meydanının güney tarafındaki ana cadde Divanyolu’nun devamındaki Ordu Caddesinde bulunan Roma dönemindeki Forum Tauri’nin (Boğa Meydanı) yer aldığı Beyazıt Meydanıdır. Meydan kuzeyde, giriş kapısının yanındaki tarihi yangın kulesi ile İstanbul Üniversitesine açılır. Hafta sonları burada büyük bir bitpazarı kurulur. Camiyi geçince doğuya doğru Kapalıçarşı’nın köşesinde kitapçıların bulunduğu sükûnetin gölge veren sığınağı Sahaflar Çarşısının girişi vardır. Beyazıt Camisi, Fatih Sultan Mehmet’in oğlu II. Bayezid’in 16. yüzyıldaki hükümdarlığının başlangıç yıllarında inşa edildi. Fatih Camisi’nden sonra Mimar Sinan’ın inşa ettiği camiler de dahil olmak üzere büyük camilerin ölçeği ve bütündeki planına ilişkin olarak bir emsal teşkil eden Selatin camilerinin İkincisidir. 

Beylerbeyi Sarayı, 

“Efendilerin efendisi” anlamına gelen Beylerbeyi Sarayı, aynı zamanda Dolmabahçe Sarayını da inşa eden mimar bir Ermeni aileye mensup Sarkis Balyan tarafından Sultan Abdülaziz için İkinci İmparatorluk tarzında inşa edilmiştir. 

Beyoğlu, 

Venedikli ve Cenevizlilerin bu yerleşim bölgesi, Haliç’in ötesinde olduğundan Grekçe'de “öte” anlamına gelen Pera adını almıştır. Haliç’in kuzeyindeki alanın adı, ihtimalle babası Andrea’nın Venedikli baş diplomat ve sonra da Venedik Doçu olduğu Venedikli hükümet görevlisi Lodovico Gritti’ye atfen, “Konstantinopolis’teki hükümdarın veya önderin oğlu” anlamına gelmektedir. Lodovico’nun sarayı buradadır. Beyoğlu Haliç kıyılarından Taksim Meydanı’na ve ötesine kadar uzanır ve İstanbul’un ana alışveriş ve gece hayatı bölgesidir. 

Bodrum Camisi, altta bulunan geniş bodrum katı biyle bu adı almıştır. Yapı ilk olarak “sarısakız yeri” anlamına gelen Myrelaion Kilisesi adıyla onuncu yüzyılın ilk yıllarında aynı adlı Bizans Sarayı’nın yanına inşa edilmiştir. 

Boğaziçi, 

Yunan mitolojisine göre Zeus tarafından bir ineğe dönüştürülen tanrıça IO amaçsızca dolaşırken Grekçe'de “öküz geçidi” anlamına gelen bu boğazdan geçer. Karadeniz ile Marmara Denizi’ni birbirine bağlayan bu su Avrupa ve Asya kıtaları arasındaki bir sınırdır. Sözde “Karadeniz’in taşma teorisine” göre Boğaziçi, MÖ 5600’de Akdeniz’deki suların yükselerek zamanında deniz seviyesinden alçak bir tatlı su iken Karadeniz’e doğru taşması ile oluşmuştu. 

Bozdoğan Kemeri, 

4. yüzyılda Roma İmparatoru Valens’in hükümdarlığı zamanında şehre su getirmek için inşa edildi. Fatih’teki Atatürk Bulvarını geçince şehrin en göze çarpan klasik dönem anıtlarından biridir. 

Büyük Bizans Sarayı, bugün Sultanahmet olarak bilinen bölgedeki en büyük saray kompleksidir. İnşasına Büyük Konstantin döneminde başlandı; kraliyet ailesi ve saray halkı 330 ve 1081 yılları arasında burada yaşadılar. Yakındaki Mozaik Müzesinde bulunan bazı yer mozaikleri ve Arkeoloji Müzesindeki birkaç parça dışında Büyük Saray’dan kalma çok az kalıntı var. Haçlılardan Montferrat Markisi I. Boniface’nin ordusu sarayı talan etti; hatta Latin İmparatoru 2. Baldwin de sarayın çatısının kurşun kaplamalarını kazıttırdı. Sarayın Four Seasons Oteli arkasındaki kısmında kapsamlı bir arkeolojik kazı çalışması devam ediyor. Büyük Valide Han, Sultan IV. Murat’ın annesi Valide Kösem Sultan tarafından 17. yüzyılda inşa edümiştir ve tekstil firmalarının bulunduğu, çoğunlukla dokuma tezgâhlarının sesi ile dolu olan çarşı mevkisindeki büyük ticari binaların en büyüğüdür. 

Büyükada, 

Prens adalarının en büyüğüdür. Adım Grekçe'de “Prens” veya “en baştaki” anlamına gelen Prinkipos ya da Prinkipo’dan almıştır. Bizans İmparatoru II. Jüstin 6. yüzyılın erken zamanlarında Büyükada’da bir saray ve manastır inşa etti. Bu rahibeler manastın Bizans imparatoriçelerinin sürgün yeriydi. Vapur iskelesinin üzerindeki tepe Ayios Nikolaos manastırına ev sahipliği yapar. Rusya’dan sürülen Leon Trotsky 1929-1933 yılları arasında burada yaşamıştır. 

Büyükçekmece Köprüsü, 

II. Selim’in vekâletiyle Sinan tarafından şu anda İstanbul’un bir banliyösü olan bölge üzerine köprü kurmak amacıyla inşa edilmiştir.