Eski Tarih İstanbul'dan 14 Bilgi

 1 - 96 Olayları

KDış tahrikler sonucu ve örgütler aracılığı Sultan II. Abdülhamit'i düşman ilan eden Ermenilerin İstanbul'da gerçekleştirdikleri eylemlerin ikincisi. İlki 30 Eylül 1895'te başladı. Gösteriler üç gün sürdü. 96 Olayları (1896) denen ikinci bir grup silahlı Ermeni'nin İstanbul Osmanlı Bankası'nı basmave bomba atmalarıyla ortaya çıktı. 

2 - Yıldız Mabeyni. 

II. Mahmut'tan (1808-1839) başlayarak Osmanlı padişahlarının hükümdarlık görevlerini sürdürdükleri dairesine Mabeyn-i Hümayun denildi. Yeni sarayların planlarında, Selamlıkla Enderun'u bir araya getiren büyük mabeyn irelerine yer verildi. Yıldız Sarayı'nın da II. Abdülhamit'in çalışmalarına, çoğu zaman tüm hükümet işlerinin yürütülmesine mahsus iki özel dairesi vardı. Bunlar Büyük Mabeyn ve Küçük Mabeyn'di.

3 - Azbıder

Suşehri'nde iki köy, şimdi adları Akıncılar ve Aşağı Ezbider'dir. 

4 - Surp Nışan Vankı.

Erzincan'daki Surp (aziz) Nışan'ın adını taşıyan Ermeni kilise ve manastırı. Bu adda başka yerlerde de manastırlar vardır. 'Vank', Ermenice manastır demektir.

5 - Ortaköy Sarayları. 

19. yüzyılda Kabataş'tan Kuruçeşme'ye kadar uzayan kıyı ve yamaçlar (Beşiktaş ve Ortaköy yerleşim alanları dışında), Osmanlı Hanedanı'na aitti. Bu kesimde Dolmabahçe ve Çırağan sahil sarayları ile tepedeki Yıldız Sarayı'ndan başka, bir dizi ikinci sınıf saraylar ve saray personeli ile hizmetlileri için yapılmış binalar bulunuyordu. Şehzadelere, evli sultanlara (padişah kızları) tahsis edilenlere, Fer'iyye sarayları denmekteydi.

6 - Serasker Rıza Paşa (1844-1920). 

II. Abdülhamit döneminde 1891-1908 yılları arasında Seraskerlik (savunma bakanlığı) yapan ünlü Osmanlı Mareşali

7 - Hasan Paşa Karakolu

Beşiktaş muhafızı olan ve Yıldız Sarayı'nın güvenligini sağlayan Yedi-sekiz Hasan Paşa'nın (ölm. 1905) makamının bulundugu Beşiktaş merkez karakolu. Sinan Paşa Camisi'nin karşısındaki bu tarihi bina, Cumhuriyet dönemindeki yol ve meydan açma çalışmaları sırasında yıkılmıştır. Bu karakolda, kent ve çevre huzurunu bozanlar, oruç tutmayanlar, sarhoşlar, nara atanlar, fakat daha çok saraya ve Adülhamit'e karşı olduğu sanılanlar dayaga çekilir, bazen bu dayak cezasını doğrudan Hasan Paşa verirdi. 

8 - Muvakkithane

Başlıca camilerin yanında, ezan-namaz vakitlerine göre saat ayarı yapılan ve pencereleri, güneşin her mevsimde izlenebileceği şekilde açılmış bulunan özel oda. Bazı muvakkithaneler saat kulelerinin altında olurdu. Beşiktaş'taki Sinan Paşa Camisi'ne ait bir muvakkithane vardı. 

9 - Sinanpaşa Camisi. 

Beşiktaş'ta, Kaptanıderya Sinan Paşa adına, Mimar Sinan tarafından yapılan (1555) büyük cami. Osmanlılar döneminde Beşiktaş bir kadılık (belde) sayıldığından, bu camide cuma ve bayram namazları kılınabiliyordu. II. Abdülhamit ise, cuma namazlarını Yıldız Sarayı önündeki Hamidiye Camisi'nde kılmakta, yalnız, bayram namazları için Sinan Paşa Camisi'ne gelmekteydi.

10 - Kahvecibaşı

Osmanlı sarayında son dönemde eski hasoda mensuplarının yerini alan ve padişaha yakınlıklarından dolayı her birine özel hizmet unvanları verilen kişilerden biri. Padişaha kahve sunacak kadar güven kazanan kahvecibaşı, "kurenâ" denilen mabeyn görevlilerinin en itibarlılarındandı. 

11 - Yorgancıbaşı

II. Abdülhamit döneminde (1876-1909) aşırı güven duyulan bazı kişiler mabeyne alınmış, kurenâdan sayılan bunlara, padişahın özel hizmetlisi olduklarını vurgulamak için yorgancıbaşı, esvabcıbaşı, tütüncübaşı vb. unvanlar verilmişti. 

12 - Rüştiye

Tanzimat döneminde yaygınlaşan, iptidai (ilkokul) üstü, ortaokul eşiti genel kültür veren okullar. 

13 - Dârüssaade-i Şerife. 

Osmanlı saraylarının kadınlara ayrılan harem dairesine verilen resmi addır. Sözlük anlamı, "onurlu mutluluk kapısı"dır. 

14 - İçoğlanı

Saray Enderunu'nda eğitilen ve padişahın hizmetine verilen gençlere deniliyordu. 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

İstanbul Tarihi

Silivri, İstanbul

A - Tarihsel Yer Adları Dizini